شرایط تصدی سمت بازرسی تعاونی

شرایط تصدی سمت بازرسی تعاونی بازرس در شرکت‌های تعاونی نقش کلیدی و مؤثری در نظارت بر عملکرد مالی و اجرایی شرکت ایفا می‌کند. تحقق اهداف نظارت و بازرسی در این شرکت‌ها مستلزم توانمندی، صلاحیت و شایستگی بازرس است. به همین دلیل، قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران شرایط خاصی را برای تصدی این سمت تعیین کرده است. در ادامه، این شرایط را بررسی می‌کنیم و با اهمیت آن در اداره بهتر شرکت‌های تعاونی آشنا می‌شویم.

شرایط عمومی تصدی سمت بازرسی

طبق ماده ۶۸ قانون بخش تعاونی اقتصاد، افرادی که قصد تصدی سمت بازرسی در شرکت‌های تعاونی را دارند، باید دارای شرایط زیر باشند:

۱. ایمان و تعهد به اسلام (یا تعهد به دین رسمی خود در صورت اقلیت دینی)

افرادی که به‌ عنوان بازرس انتخاب می‌شوند، باید متعهد به دین اسلام باشند و رفتار و عملکردی نداشته باشند که این تعهد را خدشه‌ دار کند. در تعاونی‌ هایی که اعضای آن‌ها از اقلیت‌ های دینی شناخته‌ شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هستند (مانند زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان)، تعهد به دین رسمی خود و عمل به آن کافی است. این اصل نشان‌ دهنده اهمیت اخلاق و امانت‌ داری در مسئولیت بازرسی است.

۲. نداشتن منع قانونی و محجور نبودن

الف. نداشتن منع قانونی:

  • بازرس نباید از نظر قانونی محدودیتی برای تصدی این سمت داشته باشد. به‌ عنوان‌ مثال، اتباع خارجی و افراد محروم از حقوق اجتماعی نمی‌ توانند بازرس شوند.
  • طبق ماده ۵۱ قانون و ویژگی های شرکت‌ تعاونی، یک بازرس نمی‌تواند هم‌ زمان در یک شرکت تعاونی دیگر از همان نوع نیز بازرس باشد.
  • محکومیت کیفری قطعی در برخی جرائم عمومی (مانند جرائم عمدی یا جرائم علیه امنیت کشور) موجب محرومیت از حقوق اجتماعی، و در نتیجه ممنوعیت تصدی سمت بازرسی، خواهد شد.

ب. محجور نبودن: محجوریت به معنای عدم توانایی فرد در اداره امور شخصی خود به دلیل نقص جسمی، روحی یا روانی است. افراد زیر، به‌ عنوان محجورین، اجازه تصدی سمت بازرسی را ندارند:

  • مجانین (افراد فاقد سلامت روانی).
  • صغار (افراد زیر ۱۸ سال).
  • سفها (افرادی که توانایی مدیریت دارایی‌ های خود را ندارند). همچنین افرادی که به دلیل سابقه کیفری یا ورشکستگی از حقوق اجتماعی محروم شده‌ اند، در دسته محجورین قرار می‌گیرند.
نکته: افرادی که بین سن بلوغ و ۱۸ سالگی هستند، برای تصدی سمت بازرسی نیاز به ارائه گواهی رشد از محاکم قضایی دارند.

۳. عدم عضویت در گروه‌ های محارب و ارتکاب جرائم علیه امنیت کشور

یکی دیگر از شرایط مهم این است که فرد سابقه عضویت در گروه‌ های محارب یا ارتکاب جرائمی مانند جعل اسناد، کلاهبرداری، خیانت در امانت، اختلاس، یا تصرف غیرقانونی در اموال دولتی را نداشته باشد. همچنین، فرد نباید محکومیت‌ هایی نظیر ارتشاء، تدلیس (فریب‌ دادن)، و ورشکستگی به تقصیر داشته باشد. این شرط به‌ عنوان یک نوع مجازات تبعی برای افرادی که مرتکب جرائم خاصی شده‌ اند، در نظر گرفته شده است.
احراز این موارد: از طریق استعلام از اداره سجل کیفری دادگستری صورت می‌ گیرد. صرف ارائه گواهی عدم سوء پیشینه کافی نیست، زیرا ممکن است برخی جرائم مشمول سوء پیشینه کیفری نباشند اما همچنان مانع تصدی سمت بازرسی شوند.

شرایط اختصاصی بازرسان تعاونی‌ها

علاوه بر شرایط عمومی ذکر شده، تعاونی‌ ها می‌ توانند بر اساس اساسنامه خود، شرایط خاصی را برای انتخاب بازرس قانونی شرکت در نظر بگیرند. این شرایط می‌ تواند شامل موارد زیر باشد:
  • الزام به عضویت در تعاونی.
  • داشتن حداقل مدرک تحصیلی (مانند دیپلم، کارشناسی یا بالاتر).
  • مرتبط بودن رشته تحصیلی بازرس با حوزه فعالیت تعاونی.
  • داشتن سابقه مفید در زمینه حسابرسی یا مدیریت مالی.

لزوم استفاده از خدمات مؤسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی

برای برخی شرکت‌ تعاونی که فعالیت گسترده‌تری دارند، انتخاب بازرس از میان مؤسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی الزامی است. این الزام بر اساس قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌ صلاح به‌ عنوان حسابدار رسمی مصوب سال ۱۳۷۲ تعیین شده است.

موارد الزام به استفاده از حسابرسان رسمی

بر اساس این قانون، شرکت‌ هایی که دارای فعالیت‌ های مهم، حساس یا گسترده‌ ای هستند (مانند شرکت‌ های تعاونی بزرگ، اتحادیه‌ ها یا شرکت‌ های تعاونی پذیرفته‌ شده در بورس)، باید از خدمات حسابداران رسمی استفاده کنند.
نکته: صورت‌ های مالی شرکت‌ های تعاونی که فاقد گزارش حسابرسی رسمی باشند، در وزارتخانه‌ ها، مؤسسات دولتی، بانک‌ ها و بیمه‌ ها معتبر نخواهند بود و قابل استناد نیستند.

اهمیت رعایت شرایط تصدی سمت بازرسی

وظیفه بازرس در شرکت‌های تعاونی بسیار حساس است، زیرا بازرس به‌عنوان چشم ناظر اعضای تعاونی عمل می‌کند و بر عملکرد مالی و اجرایی شرکت نظارت دارد. رعایت دقیق این شرایط به شرکت‌ها کمک می‌کند تا:
  1. از تخلفات مالی و اجرایی جلوگیری کنند.
  2. اعتماد اعضا به شفافیت و عملکرد شرکت را افزایش دهند.
  3. مشکلات حقوقی و قانونی ناشی از انتخاب افراد فاقد صلاحیت را کاهش دهند.

جمع‌ بندی شرایط تصدی سمت بازرسی تعاونی

بازرس در شرکت‌ های تعاونی باید دارای صلاحیت‌ های اخلاقی، قانونی و حرفه‌ ای مشخصی باشد. این شرایط شامل ایمان و تعهد به دین، نداشتن سابقه کیفری، عدم محجوریت، و در برخی موارد داشتن تحصیلات و تجربه مرتبط است. همچنین در شرکت‌ های بزرگ، انتخاب بازرس از میان مؤسسات حسابرسی رسمی الزامی است. برای اطمینان از انتخاب بهترین افراد برای این سمت و رعایت الزامات قانونی، می‌ توان از مشاوره‌ های تخصصی در حوزه قوانین تعاونی‌ ها بهره گرفت. رعایت این الزامات نه‌ تنها به بهبود عملکرد تعاونی کمک می‌ کند، بلکه منافع اعضا را نیز تضمین می‌کند. آیا سؤال دیگری در مورد شرایط بازرسان دارید؟ خوشحال می‌شوم کمک کنم! 😊

۵ سوال متداول درباره شرایط تصدی سمت بازرسی در شرکت‌ های تعاونی

۱. آیا بازرس شرکت تعاونی باید حتماً مسلمان باشد؟

پاسخ: بازرس در شرکت‌های تعاونی باید متعهد به دین اسلام باشد، مگر در تعاونی‌هایی که اعضای آن از اقلیت‌های دینی شناخته‌شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (مانند زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان) هستند. در این موارد، تعهد به دین رسمی خود و رعایت اصول اخلاقی کافی است.

۲. آیا افراد دارای سوء پیشینه می‌ توانند بازرس شوند؟

پاسخ: خیر. افرادی که سابقه محکومیت قطعی در جرائمی مانند جعل اسناد، کلاهبرداری، اختلاس، خیانت در امانت، ارتشاء، جرائم علیه امنیت کشور یا تصرف غیرقانونی در اموال دولتی دارند، نمی‌توانند سمت بازرسی در شرکت‌ های تعاونی را بر عهده بگیرند.

۳. حداقل سن برای تصدی سمت بازرسی در شرکت‌ های تعاونی چقدر است؟

پاسخ: حداقل سن برای تصدی سمت بازرسی، ۱۸ سال تمام است. اگر فردی زیر ۱۸ سال بخواهد بازرس شود، باید گواهی رشد صادره از محاکم قضایی را ارائه کند.

۴. آیا یک بازرس می‌ تواند هم‌ زمان در چند شرکت تعاونی فعالیت کند؟

پاسخ: طبق ماده ۵۱ قانون شرکت‌ های تعاونی، بازرس یک شرکت تعاونی نمی‌تواند هم‌زمان سمت بازرسی را در شرکت تعاونی دیگری از همان نوع بر عهده بگیرد.

۵. آیا شرکت‌های تعاونی ملزم به استفاده از خدمات مؤسسات حسابرسی هستند؟

پاسخ: برای برخی شرکت‌ های تعاونی با فعالیت‌ های حساس و گسترده (مانند تعاونی‌ های بزرگ یا اتحادیه‌ ها)، استفاده از خدمات مؤسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی الزامی است. این الزام بر اساس قانون استفاده از خدمات حسابداران رسمی مصوب ۱۳۷۲ تعیین شده است.
اگر سؤال دیگری درباره شرایط بازرسان دارید، بپرسید تا توضیحات بیشتری ارائه کنم! 😊 https://takniksabt.ir/conditions-for-holding-position-cooperative-inspector/?feed_id=24682&_unique_id=679727e57a82b&utm_source=&utm_medium=creqez3k35rz&utm_campaign=FS%20Poster

نظرات

پست‌های معروف از این وبلاگ

وضعیت حقوقی شرکت در حال تصفیه

وظایف مجمع عمومی موسس

دریافت روزنامه رسمی چاپ شده