اشخاصی که نمی‌توانند به سمت بازرس شرکت انتخاب شوند؟

اشخاصی که نمی‌توانند به سمت بازرس شرکت انتخاب شوند؟

در قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران، شرایط خاصی برای انتخاب بازرسان شرکت‌ ها وجود دارد که هدف آن جلوگیری از تضاد منافع و اطمینان از نظارت مستقل و بی‌ طرفانه بر فعالیت‌ های شرکت است. بر اساس قوانین جاری، برخی افراد از پذیرش سمت بازرس در شرکت‌ های سهامی منع شده‌ اند. در این مقاله به تفصیل شرایط و افرادی که نمی‌ توانند به عنوان بازرس در شرکت‌ های سهامی انتخاب شوند را بررسی می‌ کنیم.

چه کسانی نمی توانند بازرس شرکت شوند؟

طبق قانون تجارت ایران، افرادی که نمی‌ توانند بازرس شرکت شوند شامل موارد زیر می‌ شوند:

1. مدیران شرکت: افرادی که مسئولیت مدیریت شرکت را دارند، نمی‌ توانند به عنوان بازرس انتخاب شوند. این برای جلوگیری از تضاد منافع است.

2. خویشاوندان نزدیک مدیران: افرادی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با مدیران شرکت رابطه خویشاوندی درجه یک (مثل پدر، مادر، همسر، فرزند) دارند، نمی‌ توانند بازرس شرکت شوند.

3. کسانی که به نحوی درگیر در امور مالی شرکت هستند: افرادی که به نوعی درگیر امور مالی شرکت باشند، مانند حسابداران یا مشاوران مالی شرکت، نمی‌ توانند بازرس انتخاب شوند.

4. افرادی که محکومیت قضائی دارند: کسانی که به دلایل مختلف از جمله کلاهبرداری، سوءاستفاده از اعتماد یا مسائل مالی محکوم شده‌ اند، از شرکت در بازبینی امور شرکت‌ ها منع می‌ شوند.

5. افرادی که در شرکت‌ های مشابه دیگر به عنوان بازرس فعالیت می‌ کنند: در صورتی که فردی به عنوان بازرس در تعداد زیادی از شرکت‌ ها مشغول به کار باشد، ممکن است صلاحیت لازم برای نظارت مؤثر بر امور یک شرکت خاص را نداشته باشد.

محدودیت سمت بازرس شرکت برای چه کسانی است؟

این محدودیت‌ ها به منظور حفظ استقلال و شفافیت در نظارت بر شرکت‌ ها و جلوگیری از تضاد منافع اعمال می‌شوند.

در ذیل به اشخاصی که نمی‌ توانند به سمت بازرس شرکت سهامی انتخاب شوند؟ به تفصیل آورده شده اند.

1. محجورین و افراد ورشکسته

طبق ماده 111 قانون تجارت، محجورین (افرادی که به دلیل بیماری یا ناتوانی ذهنی قادر به انجام امور خود نیستند.) و کسانی که حکم ورشکستگی آن‌ها صادر شده است، نمی‌توانند به عنوان بازرس در شرکت‌ها منصوب شوند. دلیل این ممنوعیت نیز واضح است؛ اطمینان از صلاحیت و توانمندی فرد برای انجام وظایف نظارتی و مالی در شرکت به هیچ‌وجه با وضعیت ورشکستگی یا محجوریت سازگار نیست.

2. افرادی که مرتکب جنایت یا برخی جنحه‌ها شده‌اند

بازرسی نیازمند امانت‌داری و شفافیت است. بنابراین، کسانی که به علت ارتکاب جنایت یا برخی جنحه‌ها مانند سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، اختلاس، تدلیس، تصرف غیرقانونی در اموال عمومی یا موارد مشابه که به موجب قانون در حکم خیانت در امانت یا کلاهبرداری شناخته می‌شود، از پذیرش سمت بازرس محروم هستند. این افراد، طبق ماده 111 قانون تجارت، تا زمانی که حکم محرومیت آن‌ها از حقوق اجتماعی لغو نشود، نمی‌توانند در این سمت منصوب شوند.

3. اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت

طبق ماده 147 قانون تجارت، اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت نمی‌ توانند به عنوان بازرس شرکت منصوب شوند. این ممنوعیت به دلیل تعارض منافع است. مدیران و اعضای هیئت مدیره، به‌ طور طبیعی، در فرآیند تصمیم‌ گیری و اجرای سیاست‌ های شرکت دخیل هستند و بنابراین نمی‌ توانند به‌ طور مستقل و بی‌ طرف بر عملکرد خود نظارت کنند.

4. اقربای سببی و نسبی مدیران یا مدیرعامل

در راستای جلوگیری از ایجاد ارتباطات مشکوک و تعارض منافع، اقربای سببی و نسبی مدیران یا مدیرعامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم نمی‌ توانند به عنوان بازرس شرکت سهامی خاص انتخاب شوند. این افراد ممکن است به‌دلیل روابط خانوادگی، تمایلی به گزارش تخلفات احتمالی یا انجام نظارت بی‌ طرفانه نداشته باشند.

5. افرادی که خود یا همسرشان از مدیران حقوق دریافت می‌کنند

بازرسانی که خود یا همسرشان از مدیران شرکت حقوق دریافت می‌ کنند، نمی‌توانند به سمت بازرس شرکت منصوب شوند. این شرط در ماده 147 قانون تجارت آمده است و هدف آن این است که از تضاد منافع جلوگیری شود و اطمینان حاصل گردد که بازرس هیچ‌ گونه وابستگی مالی به مدیران شرکت نداشته باشد که ممکن است بر استقلال رأی وی تأثیر بگذارد.

هدف از این محدودیت‌ ها

هدف از این محدودیت‌ ها، اطمینان از شفافیت و استقلال در فرآیند نظارتی است. بازرسان باید توانایی تشخیص مشکلات و تخلفات مدیریتی را داشته باشند و قادر باشند به‌ طور بی‌ طرفانه از حقوق سهامداران دفاع کنند. هرگونه وابستگی به مدیران شرکت، ارتباطات خانوادگی یا سوء پیشینه می‌تواند منجر به تعارض منافع و از بین رفتن اعتماد در فرآیند نظارتی شود.

وظایف بازرس در شرکت‌ های سهامی

بازرسان مسئول بررسی و ارزیابی دقیق گزارش‌ های مالی شرکت و نظارت بر فعالیت‌ های مدیران هستند. مهم‌ ترین وظایف قانونی بازرس شرکت به شرح زیر است:

1. بازرسی اسناد و مدارک شرکت: بازرسان می‌توانند هرگونه رسیدگی و بازرسی لازم را در هر زمان انجام دهند و اسناد، مدارک و اطلاعات مربوط به شرکت را مطالبه و بررسی کنند.
2. ارائه گزارش به مجمع عمومی: بازرس موظف است گزارش جامع و دقیقی از وضعیت مالی شرکت و عملکرد مدیران به مجمع عمومی عادی تسلیم کند.
3. استفاده از کارشناسان مستقل: بازرسان می‌توانند برای انجام وظایف خود از کارشناسان کمک بگیرند، به شرط آنکه این کارشناسان را پیش از آن به شرکت معرفی کرده باشند.
4. گزارش تخلفات به مجمع عمومی: در صورت مشاهده تخلف یا جرمی از مدیران یا کارکنان شرکت، بازرس باید این موضوع را به اولین مجمع عمومی گزارش دهد.

نتیجه‌ گیری اشخاصی که نمی‌توانند به سمت بازرس شرکت انتخاب شوند؟

انتخاب بازرس در شرکت‌های سهامی یک فرایند بسیار مهم و حساس است که باید با دقت و رعایت تمامی الزامات قانونی صورت گیرد. آگاهی از شرایط قانونی افراد واجد شرایط برای پذیرش این سمت می‌تواند به جلوگیری از تضاد منافع و حفظ شفافیت در امور مالی و مدیریتی شرکت کمک کند. از این رو، مجامع عمومی باید با دقت نظر و با رعایت این محدودیت‌ها نسبت به انتخاب بازرس اقدام کنند تا از نظارت صحیح و بی‌طرفانه بر عملکرد شرکت اطمینان حاصل شود.

اگر شما قصد دارید بازرس انتخاب کنید یا به این موضوع علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنم که با یک مشاور حقوقی متخصص در امور شرکت‌ها مشورت کنید تا از رعایت تمامی قوانین و مقررات مربوطه اطمینان حاصل نمایید.

سوالات متداول در مورد اشخاصی که نمی‌توانند به سمت بازرس شرکت انتخاب شوند؟

 

1. آیا بازرس می‌تواند از سهامداران شرکت باشد؟

در شرکت‌ های سهامی خاص، بله، بازرس می‌تواند از میان سهامداران انتخاب شود. اما در شرکت‌های سهامی عام، بازرس باید از خارج از شرکت معرفی شود و نمی‌تواند از میان سهامداران شرکت باشد.

2. چه کسانی نمی‌توانند به عنوان بازرس انتخاب شوند؟

طبق قوانین تجارت، افراد زیر نمی‌توانند به عنوان بازرس انتخاب شوند:

• محجورین و کسانی که حکم ورشکستگی دارند.
• افرادی که به علت ارتکاب جنایت یا برخی جنحه‌ها از حقوق اجتماعی محروم شده‌اند.
• مدیران و مدیرعامل شرکت.
• اقربای درجه اول و دوم مدیران و مدیرعامل.
• کسانی که خود یا همسرشان از مدیران حقوق دریافت می‌کنند.

3. آیا بازرس می‌تواند کارمند شرکت باشد؟

بله، در شرکت‌ های سهامی خاص، کارمندان ارگان‌ های خصوصی و دولتی می‌ توانند به عنوان بازرس انتخاب شوند. این افراد باید نظارت بر عملکرد مدیران و فعالیت‌ های مالی شرکت داشته باشند.

4. بازرس چه وظایفی دارد؟

• نظارت بر صحت صورت‌ های مالی و گزارش‌ های مالی.
• بررسی و رسیدگی به اسناد و مدارک شرکت.
• گزارش تخلفات به مجمع عمومی.
• استفاده از کارشناسان برای انجام وظایف خود در صورت لزوم.

5. اگر بازرس قادر به انجام وظایف خود نباشد، چه باید کرد؟

اگر بازرس از انجام وظایف خود امتناع کند. یا نتواند گزارشی ارائه دهد، رئیس دادگاه شهرستان (طبق ماده 153 قانون تجارت) به درخواست ذی‌نفعان، بازرس جدیدی را تا انتخاب بازرس توسط مجمع عمومی تعیین می‌کند.

6. آیا بازرس می‌ تواند در معاملات شرکت ذی‌نفع باشد؟

خیر، طبق قانون، بازرس نمی‌ تواند در هیچ‌ یک از معاملات شرکت بازرگانی که به‌ طور مستقیم یا غیرمستقیم مربوط به شرکت است، ذی‌ نفع باشد. این موضوع برای حفظ استقلال و بی‌ طرفی بازرس بسیار اهمیت دارد.

7. گزارش بازرس باید چه زمانی به مجمع عمومی تحویل داده شود؟

گزارش بازرس شرکت باید حداقل ۱۰ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی آماده و به سهامداران برای بررسی ارائه شود. در صورتی که گزارش بازرس ارائه نشود یا مغایر با شرایط قانونی باشد، تصویب صورت‌ های مالی شرکت فاقد اعتبار خواهد بود.

این سوالات به طور معمول در هنگام بررسی وظایف و مسئولیت‌ های بازرسان شرکت‌ ها پیش می‌ آید.  می‌ تواند به روشن شدن ابهامات کمک کند.

مدرک تحصیلی بازرس شرکت سهامی خاص

برای بازرس شرکت سهامی خاص، طبق قوانین ایران، مدرک تحصیلی خاصی لازم نیست، اما برخی ویژگی‌ ها و شرایط مورد نیاز وجود دارند:

1. الزامات قانونی: بازرس باید فردی مستقل از هیئت مدیره باشد و نمی‌ تواند از اعضای هیئت مدیره یا مدیران شرکت باشد.
2. صلاحیت حرفه‌ ای: بازرس باید قادر به ارزیابی مالی و قانونی وضعیت شرکت باشد. به همین دلیل معمولاً افرادی که سابقه یا تجربه در امور حسابداری، مالی یا حقوقی دارند، انتخاب می‌ شوند.
3. مدرک تحصیلی: در قانون هیچ مدرک تحصیلی خاصی برای بازرس تعیین نشده است، اما معمولاً افرادی با مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته‌ های مرتبط مانند حسابداری، مدیریت، یا حقوق انتخاب می‌ شوند.

در نهایت، ضمن تشکر از مطالعه مطلب اشخاصی که نمی‌توانند به سمت بازرس شرکت انتخاب شوند؟ لازم به ذکر است که شرکت‌ ها ممکن است بر اساس نیاز خود فردی را با تخصص‌ های خاص به عنوان بازرس منصوب کنند.

https://takniksabt.ir/who-cannot-be-elected-company-inspector/?feed_id=24700&_unique_id=6797286379627&utm_source=&utm_medium=creqez3k35rz&utm_campaign=FS%20Poster